جامعه متخصصین داخلی
برونکوسکوپی چیست؟
برونکوسکوپی روشی است که به پزشک متخصص ریه اجازه می‌دهد تا ریه و مجرای هوای بیمار را بررسی کند. در این روش یک لوله نازک (برونکوسکوپ) از طریق مجرای دهان یا بینی وارد ریه‌ها می‌شود. در انتهای این لوله‌های نازک یک دوربین و منبع نور تعبیه شده تا پزشک محیط داخل ریه را بهتر ببیند و یافته‌های خود را مستند کند. همچنین علاوه بر برونکوسکوپ، در صورت نیاز ابزاری برای خارج کردن بافت ریه، کاوشگر برای کنترل خونریزی یا لیزر مخصوص برای کاهش اندازه تومور مجاری هوایی وارد ریه‌ها می‌شود.
برونکوسکوپی ریه چرا انجام می‌شود؟
- برونکوسکوپی معمولاً برای یافتن ریشه مشکلات ریوی انجام می‌شود. به عنوان مثال پزشک با مشاهده سرفه مداوم، عفونت یا هر چیز غیرمعمولی که در رادیوگرافی قفسه سینه یا آزمایش‌های دیگر مشاهده گردد، برونکوسکوپی ریه را برای بیمار تجویز می‌کند. مهم‌ترین دلایل انجام برونکوسکوپی عبارت‌اند از:
- تشخیص مشکلات ریوی
- شناسایی عفونت ریه
- برداشتن نمونه از بافت ریه (بیوپسی ریه)
- برداشتن مخاط، عوامل خارجی یا هر نوع انسداد دیگر در مجاری هوایی یا ریه‌ها مانند تومور
- قرار دادن یک لوله کوچک برای باز نگه داشتن راه هوا (استنت)
- درمان اختلالات ریه (برونکوسکوپی مداخله‌ای) مانند خونریزی ریه، تنگ شدن غیرطبیعی راه هوا یا فروپاشی ریه (پنوموتوراکس)
انواع برونکوسکوپی ریه
به طور کلی دو نوع برونکوسکوپ وجود دارد؛ برونکوسکوپ فیبر نوری انعطاف‌پذیر و برونکوسکوپ سخت.
تفاوت برونکوسکوپ انعطاف‌پذیر و سخت
- برونکوسکوپ فیبر نوری انعطاف‌پذیر به دلیل سهولت در استفاده کاربرد بیشتری دارد. در این نوع برونکوسکوپی نیازی به بیهوشی عمومی نیست و بی‌حسی موضعی کافی است؛ اما در برونکوسکوپی سخت نیاز است بیمار کاملاً بی‌هوش شود.
- پزشک متخصص با بررسی وضعیت بیمار یک نوع برونکوسکوپ را انتخاب می‌کند؛ برای مثال اگر بیمار سرفه‌های خونی شدید داشته باشد، کانال مکش بزرگی که در برونکوسکوپ سخت تعبیه شده، برای کنترل خونریزی مؤثرتر است. این عملیات در اکثر موارد برای راحتی بیشتر بیمار و عدم نیاز به بیهوشی با فیبر نوری انعطاف‌پذیر انجام می‌شود.
چطور برای برونکوسکوپی ریه آماده شویم؟
- پیش از انجام این عملیات معمولاً برخی محدودیت‌های غذایی، دارویی و همچنین برخی اقدامات احتیاطی توصیه می‌شود.
- مواد غذایی و دارو‌های مصرفی قبل از برونکوسکوپی ریه: ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که تا چندین روز قبل از برونکوسکوپی، از مصرف دارو‌های رقیق‌کننده خون مانند آسپرین، کلوپیدوگرل و وارفارین پرهیز کرده و ۴ تا ۸ ساعت پیش از عمل، از خوردن آشامیدن مواد غذایی خودداری کنید.
- لباس و لوازم شخصی مورد نیاز برنکوسکوپی ریه: پزشک از بیمار می‌خواهد که در روز عمل لباس راحتی به تن کند و دندان مصنوعی و پروتز‌های جداشدنی را در خانه بگذارد. همچنین بهتر است سایر لوازم شخصی مانند سمعک، عینک یا لنز چشم را با خود نبرید.
- سایر اقدامات احتیاطی برای برونکوسکوپی ریه: اگر قصد دارید پس از عمل به خانه بازگردید، به یک همراه نیاز دارید تا شما را به خانه ببرد. اثرات ناشی از دارو‌های مصرفی به بیمار اجازه رانندگی نمی‌دهد.
برونکوسکوپی ریه چگونه انجام می‌شود؟
- این عمل ممکن است به صورت سرپایی انجام شود، در این صورت بیمار همان روز از بیمارستان مرخص خواهد شد؛ اما گاهی بسته به روش انجام برنکوسکوپی نیاز است بیمار تا مدتی تحت نظر باشد. غالباً مراحل برنکوسکوپی ریه از قرار زیر است:
- بیمار لباس خود را در آورده و لباس بیمارستان می‌پوشد. همچنین جواهرات و سایر اشیاء همراه باید درآورده شوند.
- بیمار روی تخت جراحی می‌نشیند. پزشک پشتی تخت را کمی بالا می‌آورد تا شبیه صندلی شود.
- یک تزریق وریدی در بازو یا دست بیمار انجام می‌شود.
- ممکن است قبل و بعد از عمل به بیمار آنتی‌بیوتیک داده شود.
- بیمار در طول عملیات برنکوسکوپی به هوش و بیدار است؛ اما دارو‌های آرام‌بخش و بی‌حسی به او داده می‌شود. در برنکوسکوپی سخت بیمار به طور کامل بی‌هوش می‌شود.
- اکسیژن رسانی از طریق لوله بینی یا ماسک صورت شکل می‌گیرد. در طول این مدت ضربان قلب، فشار خون و تنفس بیمار کاملاً تحت نظارت مستقیم خواهد بود.
- یک داروی بی‌حسی به پشت گلوی فرد اسپری می‌شود تا پس از ورود لوله، از خفگی جلوگیری شود. طعم این اسپری کمی تلخ است و به محض عبور لوله از گلو، احساس خفگی از بین می‌رود.
- بیمار در طول عملیات قادر به صحبت یا بلع بزاق خود نخواهد بود. در صورت لزوم بزاق اضافه از مجرای دهان به بیرون کشیده می‌شود.
- پزشک برونکوسکوپ را از گلو عبور داده و وارد مجاری هوایی می‌کند. در این مرحله بیمار درد خفیفی احساس می‌کند، اما راه هوا بسته نیست و می‌تواند از اطراف لوله نفس بکشد. در صورت لزوم منبع اکسیژن به بیمار داده می‌شود.
- با رسیدن برونکوسکوپ به درون ریه، بررسی و معاینه این اندام آغاز می‌گردد. ممکن است مقداری نمونه بافتی یا مخاطی برای آزمایش گرفته شود. تزریق دارو یا متوقف نمودن خونریزی نیز در همین مرحله انجام می‌شود.
- پس از اتمام فرایند معاینه، پزشک برونکوسکوپ را از ریه بیمار خارج می‌کند.
علل استفاده برونکوسکوپی
- پیگیری اسکن که نشان دهنده عفونت ریه یا تومور یا ریه متلاشی شده بوده است.
- سرفه‌های خونی
- سرفه‌های شدید
- تنگی‌نفس
- مسدود شدن مجاری هوایی
- رد پیوند ریه
- میزان آسیب بعد از استنشاق مواد شیمیایی یا گازهای سمی
- بیوپسی ریه
هزینه‌های برونکوسکوپی در بیمارستانها و مراکز درمانی مشهد:
- هزینه‌های برونکوسکوپی در مراکز درمانی مشهد بسته به نوع بیمارستان حدود ۲۵۰ دلار متغیر می‌باشد.
- برای اطلاع از هزینه‌های دقیق این خدمت در هر بیمارستان به صفحه بیمارستان مورد نظر مراجعه نمایید.
