• ERCP یک روش تشخیصی درمانی پیشرفته با تکنیک بالا و تهاجمی است که با ترکیب دو روش فنی “آندوسکوپی” و ” فلوروسکوپی” انجام شده و برای تشخیص و درمان بیماری‌های مجاری صفراوی و پانکراس به کار می‌رود.
• ERCP مخفف کلمه Endoscopic Retrograde CholangioPancreatography است. این وسیله ترکیبی از اندوسکوپی و رادیولوژی است که نه تنها در درمان بلکه در تشخیص بسیاری از بیماریهای پانکرانس، مجاری صفراوی، کیسه صفرا و کبد از آن استفاده می‌شود، بلکه می‌تواند تصاویری عالی از ناهنجاری‌های مجاری لوزالمعده و کیسه صفرا فراهم کند و همچنین دارای این قابلیت است که در هنگام تصویربرداری درمان‌های لازم برای بسیاری از ناهنجاری‌ها انجام دهد.
• در این روش یک نوع دستگاه آندوسکوپی مخصوص (side view) از طریق دهان، مری و معده به دوازدهه هدایت می‌شود و سپس از طریق آمپول واتر (محل ورود مجرای مشترک صفراوی و مجرای پانکراس به روده) به مجاری صفراوی و مجرای پانکراس دسترسی پیدا می‌شود و از طریق تزریق ماده حاجب و تهیه گرافیهای فلورسکوپیک با اشعه X مطالعات تشخیصی بر روی این مجاری انجام و در صورت نیاز اقدامات درمانی مانند خارج کردن سنگ، گشادکردن تنگی‌ها با بالون و تعبیه استنت انجام می‌شود.

کاربردهای ERCP:

• برای مقاصد درمانی زیر کاربرد دارد:

1. 1. خارج کردن سنگهای مجرای مشترک صفراوی (کلودوک)
   2. خارج کردن سنگ های مجرای پانکراس
   3. گشادکردن تنگی‌های خوش‌خیم مجرای مشترک صفراوی و مجرای پانکراس
   4. تعبیه استنت در تنگی‌های خوش‌خیم و یا بدخیم مجرای مشترک صفراوی
   5. تعبیه استنت در مجرای پانکراس
   6. تنگی استنت در مجرای مشترک صفراوی که بعلت اثر فشاری توده‌های بیرونی مسدود شده باشد
   7. تهیه نمونه‌های بافتی (بیوپسی) از توده های اطراف آمپول واتر و مجرای مشترک صفراوی

• یکی از مهمترین و شایعترین کاربردهای ERCP خارج کردن سنگ‌های مجرای مشترک صفراوی (کلودوک) است. حدود ۱۵-۱۰ درصد بیماران مبتلا به سنگهای کیسه صفرا، دارای سنگ یا سنگهای مجرای مشترک صفراوی نیز هستند که ممکن است قبل، حین یا بعد از عمل جراحی کیسه صفرا تشخیص داده شوند. صرفنظر از زمان تشخیص، سنگ مجرای کلودوک به خاطر عوارض بالقوه‌ای که می‌تواند ایجاد کند (مثل تنگی و التهاب و بدخیمی) باید از این مجرا خارج گردد. در صورتی که وجود سنگ کلودوک هنگام جراحی تشخیص داده شود، جراح می‌تواند همزمان اقدام به خارج کردن سنگ نماید در غیر اینصورت ERCP بهترین روش برای خارج کردن سنگ کلودوک می‌باشد.
• در این روش بعد از قرار گرفتن کانال کار دستگاه آندوسکوپ ERCP در مقابل آمپول واتر، از طریق کاتتر یا اسفنگتروتوم وارد مجرای کلودوک شده و بعد از تزریق ماده حاجب و گرفتن عکس از مجاری با اشعه X، محل و اندازه سنگ مشخص می‌شود. سپس بوسیله اسفنگتروتوم و با استفاده از جریان الکتریکی، اسفنگتر آمپول واتر به اندازه کافی برش داده شده و سپس با استفاده از یک بالون خروج سنگ یا یک نوع سبد مخصوص (BASKET) سنگ از مجرا خارج می‌گردد. در صورتی که سنگ بزرگ باشد (بزرگتر از ۱۵mm) لازم است قبل از خارج کردن با استفاده از یک وسیله مخصوص به نام لیتوتریپتور یا سنگ شکن آنرا به قسمتهای کوچکتر شکسته و سپس اقدام به خارج نمودن آنها نمود. در خصوص تنگی های مجرای مشترک صفراوی است . این تنگی ها به دو گروه خوش خیم و بدخیم تقسیم می شوند. تنگی های خوش خیم معمولاً بعنوان عارضه عمل جراحی کیسه صفراء یا کبد و یا بعلت التهاب مزمن ناشی از وجود سنگ، عفونت یا انگل درمجرا به وجود می آیند. در صورتی که طول این تنگی ها کم باشد، دراکثر موارد می توان آنها را با استفاده از بالونهای مخصوص باز کرد.در صورتی که خطر پارگی مجرا با استفاده از بالون زیاد باشد و یا طول تنگی بیشتر باشد می توان یک لوله پلاستیکی مخصوص (استنت پلاستیکی) را از محل تنگی عبور داد تا مسیر صفرا باز شده و جریان صفرا برقرار گردد.

بیمارانی که شرایط انجام ERCP را ندارند:

1. بیمارانی که حساسیت به داروهای بیهوشی و یا ماده حاجب دارند
2. بیمارانی که اختلال انعقادی دارند یا داروهای ضد انعقاد مثل آسپرین یا وارفارین و… مصرف می کنند
3. بیمارانی که بیماری پیشرفته قلبی ریوی دارند
4. بیمارانی که در مسیر مری، معده و یا اثنی عشر ، انسداد خوش خیم و یا بد خیم دارند
5. بیمارانی که زخم های عمیق و بزرگ اثنی عشر دارند
6. در مواردی که بیمار قبلاً عمل جراحی معده یا اثنی عشر انجام داده ، انجام ERCPممکن است دشوار و یا غیر ممکن باشد.

هزینه‌های ERCP در بیمارستانها و مراکز درمانی مشهد:

• هزینه‌های ERCP در مراکز درمانی مشهد بسته به نوع بیمارستان حدود ۸۰۰ دلار می‌باشد.
• برای اطلاع از هزینه‌های دقیق این خدمت در هر بیمارستان به صفحه بیمارستان مورد نظر مراجعه نمایید.