جامعه متخصصین داخلی و انجمن فوق تخصص گوارش و کبد بالغین
آندوسونوگرافی چیست؟
- اولتراسونوگرافی اندوسکوپیک یا اندوسونوگرافی (Endoscopic UltraSonography) به پزشک این امکان را میدهد که پوشش مری و معده و همچنین دیواره قسمتهای فوقانی و تحتانی دستگاه گوارش را معاینه کند. قسمت فوقانی دستگاه گوارش شامل مری، معده و اثنیعشر میشود و قسمت پایین دستگاه گوارش را کولون و رکتوم تشکیل میدهند. اندوسونوگرافی (EUS) همچنین برای مطالعه ارگانهای دیگر که نزدیک دستگاه گوارش قرار دارند مانند ریهها، کبد، کیسه صفرا و پانکراس نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
- متخصص اندوسونوگرافی از یک لوله نازک و قابلانعطاف به نام اندوسکوپ که یک پروب اولتراسوند کوچک دارد استفاده میکند. پزشک اندوسکوپ را از دهان یا مقعد عبور داده تا به ناحیه مورد معاینه برسد سپس از اولتراسوند برای تولید امواج صوتی و گرفتن عکس از دستگاه گوارش استفاده میکند.
اندوسونوگرافی چرا انجام میشود؟
- پزشک با کمک اندوسونوگرافی، اطلاعات بیشتری نسبت به آزمایشهای تصویری از دستگاه گوارش به دست میآورد. پزشک از اندوسونوگرافی برای تشخیص برخی بیماریهایی که باعث ایجاد دل درد یا کاهش وزن غیرعادی میشوند استفاده میکند.
- اندوسونوگرافی همچنین برای ارزیابی و بررسی ناهنجاریهای شناخته شده مانند تودهها یا ضایعات که در فرایندهای آندوسکوپی قبلی شناسایی شدهاند یا در عکسهای گرفته شده با اشعه ایکس مانند اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) مشخص شدهاند به کار برده میشود. با کمک آندوسونوگرافی میتوان عکسهایی دقیق از تودهها یا ضایعات گرفت که به پزشک در تعیین منشأ درد و تصمیمگیری در انتخاب روشهای درمانی کمک میکند. در صورتی که نتایج آزمایشهای دیگر غیر قاطع و متناقض باشد میتوان از اندوسونوگرافی برای تشخیص بیماریهای پانکراس، مجرای صفراوی و کیسه صفرا نیز استفاده کرد.
- اندوسونوگرافی به پزشک در تعیین میزان گسترش برخی سرطانهای دستگاه گوارش و سیستم تنفسی نیز استفاده میشود. آندوسونوگرافی به پزشک این امکان را میدهد که به دقت عمق سرطان و میزان گسترش آن به غدد لنفاوی مجاری یا ساختارهای حیاتی نزدیک مانند عروق خونی اصلی را مورد ارزیابی قرار دهد. در برخی بیماران، اندوسونوگرافی برای گرفتن بیوپسی سوزنی از توده یا ضایعات مورد استفاده قرار میگیرد که به پزشک در تعیین اقدامات درمانی مناسب کمک میکند.
چگونه باید برای انجام اندوسونوگرافی آماده شد؟
- برای انجام اندوسونوگرافی قسمت بالای دستگاه گوارش، باید از حدود ۶ ساعت قبل از معاینه چیزی نخورید و نیاشامید. پزشک به شما خواهد گفت که از چه مدت قبل باید ناشتا باشید و همچنین در مورد مصرف داروهای روزانهای که مصرف میکنید به شما توصیههایی خواهد داشت.
- برای انجام آندوسونوگرافی از کولون یا مقعد، پزشک به شما خواهد گفت که از یک محلول تمیزکننده کولون استفاده کنید یا از یک رژیم مایعات همراه با داروهای مسهل پیروی کرده یا قبل از انجام معاینه، تنقیه انجام دهید. اگر دستورالعملهای پزشک را به دقت رعایت نکرده و انجام ندهید ممکن است انجام معاینه شما به تعویق بیفتد.
- روشهای درمانی پزشکان با هم متفاوت است اما برخی از متخصصین برای اندوسونوگرافی از قسمت بالای دستگاه گوارش، قبل از انجام فرایند یک بیحس کننده در گلوی شما اسپری میکنند. غالباً به شما داروهای آرامبخش تزریقی داده میشود تا به آرامش یافتن شما کمک کند. شما باید روی پهلوی چپ خود دراز بکشید. پس از دریافت مواد آرامبخش، متخصص اندوسونوگرافی اندوسکوپ اولتراسوند را از طریق گلو، مری و معده وارد اثنیعشر شما میکند، این کار در تنفس شما اختلالی ایجاد نمیکند. انجام این فرایند معمولاً کمتر از ۶۰ دقیقه طول میکشد. بسیاری از افراد، این فرایند را به خاطر نمیآورند. بیشتر بیماران کمی احساس ناراحتی میکنند و بسیاری افراد نیز حین انجام اندوسونوگرافی میخوابند.
- آندوسونوگرافی از قسمت پایین دستگاه گوارش نیز غالباً به راحتی و بدون نیاز به دارو انجام میشود اما در صورتی که فرایند طولانی باشد یا اگر پزشک بخواهد قسمتی از روده بزرگ را نیز معاینه کنید که فاصله آن نسبت به رکتوم زیاد باشد به شما داروهای آرامبخش تزریق میشود. شما برای انجام این فرایند باید به پهلوی چپ دراز بکشید و پشتتان به سمت پزشک باشد. بیشتر اندوسونوگرافیهای رکتوم در کمتر از ۴۵ دقیقه انجام میشوند. البته اگر نیاز به بیوپسی یا تخلیه کیست باشد، این فرایند طولانیتر خواهد شده و ممکن است انجام آن تا دو ساعت هم طول بکشد.
پس از انجام اندوسونوگرافی چه اتفاقی میافتد؟
- اگر به شما آرامبخش تزریق شده باشد باید در قسمت ریکاوری تحت نظارت قرار گیرید تا اثرات این داروها از بین برود. اگر شما اندوسونوگرافی را برای قسمت فوقانی دستگاه گوارش خود انجام داده باشید، گلوی شما ممکن است کمی درد داشته باشد و کمی احساس نفخ داشته باشید که به دلیل وارد شدن هوایی است که حین انجام فرایند وارد معده شما شده است.
هزینههای آندوسونوگرافی در بیمارستانها و مراکز درمانی مشهد:
- هزینههای آندوسونوگرافی در مراکز درمانی مشهد بسته به نوع بیمارستان حدود ۶۰۰ دلار میباشد.
- برای اطلاع از هزینههای دقیق این خدمت در هر بیمارستان به صفحه بیمارستان مورد نظر مراجعه نمایید.